سیره تربیتی امیرالمومنین در خطبه 154 نهج‌البلاغه

حاج آقای حسینی قمی: عرض سلام و ارادت خالصانه دارم خدمت همه بینندگان عزیز و شنوندگان رادیو قرآن و عزیزانی که بعدها از شبکه‌های دیگر برنامه را می‌بینند.شریعتی: بحث امروز شما را خواهیم شنید.حاج آقای حسینی قمی: بسم الله الرحمن الرحیم، بعد از تلاوت قرآن در مورد رد مظالم که هر سال ماه ربیع از مراجع تقلید اجازه می‌گرفتیم خواهیم گفت. خطبه 154 نهج‌البلاغه بودیم، این فراز نورانی از خطبه که امیرمؤمنین می‌فرمایند: «قَالَ الرَّسُولُ الصَّادِقُ (ص)» پیامبر صادق فرمود: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُ‏ الْعَبْدَ وَ يُبْغِضُ عَمَلَهُ‏ و یُحبُّ عَمَلَه و یبغضُ عَمَلَه» در بیان پیامبر خدا هست که خدا بندگانش را دوست دارد، اگر یک گناهی انجام می‌دهند، گناه را دوست ندارد ولی بندگانش را دوست دارد. از عمل و گناه خداوند بیزار است. نقطه مقابلش اگر بنده‌ای مؤمن نبود، قطعاً خدا کفر را دوست ندارد و با کفر دشمن است ولی با کافر دشمن نیست. اگر همین کافر کار خوبی انجام داد، کار خوب را ولو از کافر باشد خداوند می‌پسندد. حضرت لوط به قوم خودش فرمود: «قالَ‏ إِنِّي‏ لِعَمَلِكُمْ‏ مِنَ الْقالِينَ» من دشمن کار شما هستم. قومی که زشت‌ترین فحشاء را در تاریخ انجام می‌دادند ولی صریح قرآن است حضرت لوط فرمود: «قالَ‏ إِنِّي‏ لِعَمَلِكُمْ‏ مِنَ الْقالِينَ» مفسرین تأکید کردند قرآن نمی‌گوید: من دشمن شما هستم، پس این یک قاعده کلی است و براساس این قاعده یک سؤالی را مطرح کردیم که اگر انسان‌هایی کار خوبی انجام بدهند ولی به خدا و پیامبر ایمان ندارند، آیا خداوند این کار خوبشان را تفضلاً پاداشی عطا می‌کند یا نه؟ گفتیم با اینکه در کارها هم نیت لازم است و هم قربت، یعنی یک کاری که انجام می‌دهیم اولاً باید توجه داشته باشیم و نیت کنیم، ثانیاً قربة الی الله انجام بدهیم. اگر این دو نباشد پاداشی نداریم. همینطور اگر کسی مؤمن نیست و به خدا و رسول ایمان ندارد، استحقاق اجر ندارد.شریعتی: ما باید بین دو نکته تفکیک قائل شویم، یکی بین افراد و اعمالشان، یکی بین پاداش و اجر و ثواب.حاج آقای حسینی قمی: من پیش‌بینی می‌کردم این بحث سؤالات زیادی به دنبال داشته باشد. شهید ثانی(ره) از فقهای بزرگ شیعه که در حدود پانصد سال پیش زندگی می‌کردند، فرمودند: خداوند پاداش می‌دهد به بندگانی که کارهایی انجام بدهند ولو قصد قربت در این کار نداشته باشند، ایمان داشته باشد و برای خدا باشد چه بهتر. اگر قصد قربت نداشت خدا پاداش می‌دهد. مفصل این بحث را فقیه بزرگی به نام آیت الله العظمی آخوند ملا زین العابدین گلپایگانی شاگرد مرحوم صاحب جواهر، استاد شخصیت‌هایی مثل میرزای شیرازی، کتابی به نام «انوار الولایة» دارند که در آن کتاب مفصل مطرح کردند. شخصیتی است که بعد از شیخ انصاری برای مرجعیت عامه شیعه به ایشان مراجعه کردند ولی ایشان نپذیرفتند. قبر این بزرگوار در گلپایگان زیارتگاه است. ایشان آمدند براساس روایات ده مورد را نام بردند که در این ده مورد ما می‌بینیم کسی هست کار خوب انجام داده ولو ایمان ندارد، ولی خدا به او پاداش می‌دهد. یا نه کار خوبی انجام می‌دهد اما برای خدا انجام نداده، خدا به او پاداش می‌دهد و خیلی بحث مهمی است. اساس روایاتی که می‌خوانیم از سه بزرگوار است. صاحب کتب اربعه شیعه مهم‌ترین کتاب‌های منابع حدیثی شیعه، یعنی یا باید مرحوم کلینی در کافی شریف گفته باشد، یا شیخ صدوق یا شیخ طوسی، از این سه بزرگوار دیگر جلوتر نمی‌رویم. نکته دیگر اینکه یکوقت می‌گوییم: اجر، ثواب، استحقاق نه، کسی که ایمان ندارد چه استحقاقی، خدا را قبول ندارد. چطور می‌تواند از خدا مستحق پاداش باشد، مستحق اجر و ثواب باشد. خدا و پیغمبر را قبول ندارد. پس ما نمی‌گوییم: استحقاق اجر و ثواب، نه. می‌گوییم: خداوند متعال تفضلاً پاداش به اینها می‌دهد ولو استحقاق ندارند.اگر عزیزان روایاتی را دیدند و از منابع مهم دیگر دیدند، به ما پیامک بزنند. هفته گذشته دو مورد را گفتیم، من خیلی خوشحال شدم از اینکه بینندگان با دقت برنامه را می‌بینند. چند مورد از پیام‌های مردم را بخوانم. گفتند: شما چطور می‌گویید: خداوند به این کافرها پاداش می‌دهد؟ سوره اعراف آیه 40 می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ اسْتَكْبَرُوا عَنْها لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ لا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ» اینهایی که کافر هستند بهشت نمی‌روند. ما نگفتیم به بهشت می‌روند. بهشت خاص مؤمن است. کسی که مشرک و کافر از دنیا رفت، دیگر استحقاق بهشت ندارد. بهشت قطعاً نمی‌رود.شریعتی: پاداش یعنی چه؟حاج آقای حسینی قمی: عذاب نمی‌شود. این آدم هیچ عذابی نخواهد دید «و یعطی برزقه» در أمالی شیخ طوسی است، امام باقر(ع) فرمود: به او روزی می‌دهند. ما نگفتیم کافر بهشتی می‌شود، «لا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِياطِ» یک عزیز دیگری پیام داده است «إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ‏ الْمُتَّقِينَ‏» (مائده/27) خدا از متقین قبول می‌کند و ما هم قبول داریم. اجر و ثواب بخواهد قبول شود باید ایمان باشد. باز آیه اول سوره محمد(ص) را برای ما فرستادند. «الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ‏ سَبِيلِ‏ اللَّهِ‏ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ» (محمد/1) ما همه اینها را قبول داریم لذا گفتیم: اجر و ثواب نیست، استحقاق نیست، تفضل و پاداش است. خدا کریم است. شریعتی: پاداش در این دنیا یا در آخرت؟حاج آقای حسینی قمی: در این دنیا هم خدا می‌تواند پاداش بدهد. یک کسی یک خدمتی به خلق کرده و آرزویش این بوده که شهرتی، نامی و آوازه‌ای پیدا کند. خدا به آن آوازه و شهرت رسانده است. یا در قیامت خدا عذاب نمی‌کند و روزی می‌دهد. ما این آیه‌ای که فرستادند را قبول داریم و این عالم بزرگوار هم به این آیات توجه داشته است. یا بعضی نوشتند: مگر حدیث نداریم «فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ‏ مَا سِوَاهَا» (تهذیب الاحکام/ج2/ص239) نماز قبول شود باقی کارها قبول می‌شود. اینها که نماز نمی‌خوانند. پس هیچ کاری قبول نیست. ما نمی‌خواهیم بگوییم قبول می‌شود. ولی بحث این است که خداوند کار خوب را می‌بیند و می‌خرد. ما یک مباحث چند میلیونی داریم و واقعاً افتخار می‌کنیم، با پیام‌ها به ما کمک می‌کنند و ما تک تک پیام‌ها را می‌خوانیم.نکته‌ی دیگر اینکه نتیجه بحث ما این نیست که هرکس هر دینی داشته باشد خدا از او قبول می‌کند، دین اسلام خاتم الادیان است و پیامبر اسلام خاتم الانبیاء است. غیر از این هیچ دین دیگری پذیرفته نمی‌شود. اینطور نیست که اگر کسی کار خوبی کرد ولی ایمان به اسلام و خاتم الانبیاء نداشت بگوییم: فردای قیامت بهشتی است و درجاتی دارد. نه! به مناسبت کار خوبی که انجام داده خدا این کار را از او می‌خرد و پاداش می‌دهد. لذا دیدید خیلی‌ها می‌گویند: قلبت پاک باشد. به بعضی از خانم‌ها که در مورد عفاف و حجاب می‌گویی، می‌گویند: قلبت پاک باشد. قلب پاک نشانه‌ می‌خواهد و در عمل باید ظهور بکند. یکی از عزیزان پیامی دارد و پیامش یک مقدار تند است. نوشته این کارشناس شما آمده مردم را به سمت خدا ببرد یا به سمت کفر ببرد؟ یکبار می‌گوید: نماز نخواندید اشکال ندارد. یکبار می‌گوید کافر باشید اشکال ندارد. ما کی گفتیم کافر باشید اشکال ندارد؟ ما می‌گوییم: همه چیز بر اساس ایمان است ولی می‌گوییم: اگر کافر هم یک کار خوبی انجام داد، خدا به او پاداش می‌دهد. نه اینکه درجات اعلی، کمال یک عمل به مرتبه ایمان ما برمی‌گردد. ما کی گفتیم نماز نخوانید اشکال ندارد؟ گفتیم: فرزند شما نماز نمی‌خواند سر به سرش نگذار و اذیتش نکن و مدارا کن تا نمازخوان شود.مرحوم کلینی در کافی شریف و مرحوم شیخ صدوق در من لا یحضر، گفتیم: حضرت موسی وقتی خواستند سامری را مجازات کنند که ششصد هزار بت پرست تحویل داد، وقتی حضرت موسی خواست سامری را مجازات کند، خدا به موسی وحی کرد، نه، از مجازات مرگ یک درجه تخفیف! تا آخر عمر تحریم اجتماعی شد. زنده بود ولی مردم با او قطع رابطه کردند. چرا؟ «لانه رجلٌ سخیٌ» آدم سخاوتمندی بود. حدیث در کافی است. پس سخاوت سامری را هم نجات می‌دهد. نه اینکه بگوییم: بهشتی می‌شود. در دنیا از مرگ نجات پیدا کرد. چون در آستانه ولادت خاتم الانبیاء هستیم، حدیث در کافی مرحوم کلینی است. یک بابی دارد به نام باب ادخال السرور علی المؤمن، دل مؤمنی را شاد کردن. از امام باقر(ع) است «مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‏ءٍ أَحَبَ‏ إِلَي‏ اللَّهِ‏ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَي الْمُومِنِ‏» (كافي، ج2،ص 188) خدا پرستش نشده است به چیزی محبوب‌تر از شاد کردن دل مؤمن، نماز و روزه و حج خوب است ولی می‌فرماید: بالاترین عبادت شاد کردن دل مؤمن است. باز امام صادق(ع) فرمود: اگر دل مؤمنی را شاد کردی، نگویید: او را شاد کردیم، والله ما را شاد کردید! امام صادق قسم خورد. به خدا قسم پیامبر را شاد کردید. اگر شما گرفتاری مؤمنی را برطرف کردید، اگر می‌خواهی به برادر و خواهر و بستگانت کمک کنی، به بدهی کسی مهلت بدهی، با مستأجر خودت کنار آمدی، امام صادق قسم خوردند و فرمودند: والله من و رسول الله را شاد کرده‌ای!در این ایام که مشکلات زیاد است اما برای عده‌ای خیلی سخت‌تر است. دو سه روز پیش جایی بودم جمعی از بازنشسته‌ها بودند. یکی گفت: من ماهی یک میلیون و دویست حقوق دارم، خانم من مدتی است بیمار است و هربار که نسخه را گرفتم یک میلیون و ششصد هزار تومان می‌شود و یک ریال مشمول بیمه نمی‌شود. خود ما نباید به فریاد همدیگر برسیم؟ خواهر به خواهر، مالک به مستأجر نباید رحم کند؟ کارخانه‌دار به کارگر نباید رحم کند؟ کارگر به کارخانه‌دار نباید رحم کند و تولید را بالا ببرد؟ مورد اول سخاوت بود.مورد دوم پناه دادن را اشاره کردیم. حدیثی در مورد پناه دادن بخوانم که باز مرحوم کلینی در کافی شریف بیان کردند. امام باقر(ع) فرمود: «ان فیما ناجی الله به عبده موسی» از مناجاتی که بین خداوند و حضرت موسی، موسی با خداوند مناجات می‌کرد، کلمات پروردگار را می‌شنید، خداوند به موسی فرمود: من بندگانی دارم «ابیحه جنتی» بهشتم مباح اینها، از این بالاتر «أُحَکِمُّهُم فیها» دیدم معنا کردند یعنی خداوند در بهشت به اینها حق شفاعت می‌دهد. اینها صاحب اختیار بهشت هستند. هرکس را می‌خواهی بردار به بهشت بیاور. بندگانی دارم حاکم بهشت هستند و در بهشت حکومت می‌کردند. چه کسانی هستند؟ «من أدخل علی مؤمنٍ سروراً» کسی دل یک مؤمنی را شاد کند. سرور هم به این معنی نیست که حتماً خانه برایش بسازی. یک مثال هم این است که شما در حد توان خودت گرفتاری یکی را حل کن. امام باقر(ع) فرمود: «ان مؤمناً کان فی مملکة جبارٍ» یک مؤمنی، مسلمانی در مملکتی زندگی می‌کرد که کشور اسلامی بود ولی در این کشور اسلامی اذیتش می‌کردند. گفت: این کشور اسلامی را نخواستیم. برویم یک کفرستانی شاید آنجا به ما رحم کنند. باز خواهش می‌کنم تو را به خدا مدارا کنید، کاری نکنیم که عده‌ای کشور اسلامی را رها کنند و به کشور کفر بروند و کافرها بهتر برخورد کنند. این فرار کرد و رفت مهمان یک کافر مشرک شد. کافر به او پناه داد و از او پذیرایی کرد و با او مدارا کرد. وقت مرگ این کافر که رسید خداوند به او الهام کرد «و عزتی و جلالی» به عزت و جلال خودم قسم، «لو کان لک فی جنتی مسکن» اگر می‌شد کافر را بهشت ببرم تو را به بهشت می‌بردم. ولی خواندیم که کافر به بهشت نمی‌رود، «لاکنها محرمة علی من مات بی مشرکاً» بهشت برای مشرک حرام است «ولکن یا نارُ» خداوند به آتش خطاب می‌کند، اگر هست یک جای مخصوص در آتش که این عذاب نبیند و امام باقر فرمود: خدا روزی هم به او می‌دهد. بعضی دیدید می‌گویند: خدا از کجا روزی می‌دهد؟ بهشت که بر اینها حرام است. روزی از کجا می‌آید؟ حضرت فرمود: از هرجا خدا بخواهد. مشرک به مؤمن پناه داده، خداوند او را به بهشت نمی‌برد ولی در آتش عذاب نمی‌بیند و خدا به او روزی می‌دهد. مهاجرینی که از کشورهای مختلف در کشور ما هستند، خوب مدارا کنیم. اگر من یک مسلمان مهاجر را اذیت کردم، از اینها مجبور شد و به کشور کفر رفت، گیرم که بتواند ایمانش را حفظ کند ولی نسلش نمی‌تواند. شما یک مسلمان را از یک کشور اسلامی فراری دادی و ایمانش در معرض خطر قرار گرفت، چه کسی مقصر است؟ ما پنج میلیون مهاجر ایرانی در خارج از کشور داریم، برویم از آنها یاد بگیریم. باور کنید کافرها بهتر از ما با مهاجرین برخورد می‌کنند. یک آقایی صاحب کارخانه بود و پیام داده بود مهاجرینی که نزد ما کار می‌کنند سخت‌ترین کارها را انجام می‌دهند که ایرانی حاضر نیست انجام بدهد. با مهاجر درست برخورد کنیم.مصداق سوم، حدیث در کافی و من لا یحضر است. از امام باقر (ع) است که رسول خدا فرمود: «مَنْ تَرَكَ الْخَمْرَ لِغَيْرِ اللَّهِ» مسلمانی شراب خوار بوده، اگر شراب خواری را کنار بگذارد، «سَقَاهُ اللَّهُ مِنَ الرَّحِيقِ الْمَخْتُومِ» خدا از نوشیدنی‌های بهشت نصیب او می‌کند. می‌گوید: سؤال کردم یا رسول الله درست شنیدم؟ فرمود: بله، «نَعَمْ وَ اللَّهِ صِيَانَةً لِنَفْسِهِ يَشْكُرُهُ اللَّه‏» برای حفظ جان خودش! اسلام برای حفظ جان یک انسان مسلمان یا غیر مسلمان ارزش قائل است. می‌گوید: مسلمان شراب را کنار بگذار برای حفظ جان خودت. امیرالمؤمنین سؤال کرد که فرمودید «لغیر الله» فرمود: بله. هفده ربیع به همین است که یادمان باشد و افتخار کنیم، پیامبر فرمود: کسی شراب را برای حفظ جان خودش کنار بگذارد، خدا به او پاداش می‌دهد. این نگاه دین است. نمی‌گوید: تو شراب خوردی و من دیگر با تو حرف نمی‌زنم و تو دیگر باید عذاب شوی! متأسفانه واژه‌های ما این است و نمی‌توانیم مخفی کنیم. فرمود: کسی که شراب خوار است مثل بت پرست است. تو کنار بگذار، فردای قیامت خدا نوشیدنی بهشتی نصیب تو خواهد کرد. این ادبیات و این فرهنگ را کنار نگاهی بگذارید که گاهی می‌خواهیم به گردن اسلام بگذاریم.مثال چهارم، حدیث در ثواب الاعمال است و شیخ صدوق نقل کرده است. موسی بن جعفر(ع) فرمود: «کان فی بنی اسرائیل رجلٌ مؤمن» در بنی اسرائیل یک مؤمنی بود، «کان له جارٍ کافر» مؤمن یک همسایه کافر داشت ولی این کافر با مؤمن مدارا می‌کرد و کمک او می‌کرد. کافر که از دنیا رفت، خدا یک محلی برایش ساخت که در جهنم آتش آزارش ندهد. خدا یک خانه در جهنم برایش بنا می‌کند که عذاب جهنم نبیند و گرفتار عذاب نشود و روزی‌اش را می‌رساند و خطاب کند: ای کافر، این بخاطر این است که کار خوب می‌کردی و همسایه مسلمانت را کمک کردی. قطعاً بهشت نیست ولی خداوند تا همین اندازه می‌خرد.مورد پنجم، اگر کسی به عدالت رفتار کند، خدا عدالت را دوست دارد از هرکس که باشد. روایت از پیامبر خداست که فرمود: «المُلک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظلم» سلطنت با کفر می‌ماند ولی با ظلم نمی‌ماند. روایت داریم پیامبر خدا فرمود: «احسنوا الی رعیتکُم» با مردم خوب رفتار کنید. مردم مثل دستبند شما هستند. دستبند یعنی زینت شما هستند. آقای رئیس جمهور، آقای قوه قضائیه، آقای رئیس مجلس، آقای وزیر، آقای وکیل، آقای فرماندار، مردم را زینت خود بدانید. مردم زینت حکومت هستند. با این زینت خوب رفتار کنید. خدا عدالت را می‌خرد. اگر مؤمن بودی و عادل بودی چه بهتر، کافر هم بودی و عادل بودی خدا می‌خرد.مورد ششم،«فَقَالَ السُّبْحَةُ الَّتِي هِيَ مِنْ‏ طِينِ‏ قَبْرِ الْحُسَيْنِ (ع)» فرمود: اگر تسبیح از تربت امام حسین باشد، «کتبَ مُسَبّحاً و ان لم یُسَبّح» شما معامله می‌کنی با رفیقت حرف می‌زنی، هر کاری می‌کنی، حواست نیست. همین تسبیح تربت امام حسین دستت است و غافل غافل هستی، خدا ثواب سبحان الله برایت می‌نویسد. گفتیم: اعمال نیت و قصد قربت می‌خواهد. شما غافل محض هستی و تسبیح فقط در دستت هست، برای ثواب سبحان الله نوشته می‌شود.مورد هفتم، اگر عیب پوشی کردی و عیب مؤمن را پوشاندی خدا از تو می‌خرد. امام صادق(ع) از پیامبر نقل کردند. به رسول خدا گفتند: فلانی هر گناهی بگویید انجام می‌دهد. رسول خدا فرمود: من می‌دانم این عاقبت بخیر می‌شود و بهشتی است. یا رسول الله زشتی نیست که انجام نداده باشد. فرمود: عاقبت بخیر است. چرا؟ فرمود: آبروی مؤمنی در خطر بود، این آبروداری کرد. آمدند گفتند: پیامبر اینطور فرمود. گفت: اِ... خدا کار ما را اینقدر زیبا می‌خرد؟ تمام فسق و فجورش را کنار گذاشت و عاقبت بخیر شد. عیب کسی را بپوشانی، مسلمان باشی و کافر باشی خدا می‌خرد.مورد هشتم، کسی خوش اخلاق باشد. باز حدیث در أمالی شیخ صدوق است. سه نفر قصد جان پیامبر را داشتند و محکوم به مرگ بودند. وقتی خواستند حکم را در مورد اینها اجرا کنند، جبرئیل نازل شد. یا رسول الله! خدا سلام می‌رساند، با این کاری نداشته باش. او را آزاد کن. گفت: چرا؟ فرمود: دو ویژگی دارد یکی اخلاق خوب و یکی ثروتمند است. حضرت فرمود: خدا با تو کاری ندارد و آزاد هستی. فرمود: جبرئیل به من خبر داد، اخلاقت خوب است. فرمود: دین شما چنین است که اخلاق خوب نجات می‌دهد؟ مسلمان شد و همان‌جا اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمداً رسول الله گفت.مورد نهم این است که اگر کسی به اهل‌بیت و ائمه محبت داشته باشد، زیارت اهل‌بیت برود و مجلس بر اهل‌بیت اقامه کند، الآن کسانی که به کربلا می‌روند، مسلمان و مسیحی می‌آیند، یعنی خدا هیچ پاداشی به اینها نمی‌دهد؟ یعنی خدا به ارمنی‌هایی که عاشورا برای حضرت غذا می‌دهند هیچ پاداشی نمی‌دهد؟ یک روایتی است از ابن عباس نقل می‌کند «کان یهودیٌ یحبُّ علیاً حبّاً شدیدا» یهودی به امیرالمؤمنین خیلی علاقه داشت وقتی از دنیا رفت بدون اسلام از دنیا رفت، خدای متعال خطاب می‌کند: این نمی‌تواند به بهشت برود، ولی در آتش هیچ عذابی نخواهد دید. یا در دنیا عاقبت بخیر می‌شوند و یا آنجا به فریادشان می‌رسد.شریعتی: امروز صفحه 509 قرآن کریم، آیات سوره مبارکه محمد را تلاوت خواهیم کرد. «وَ يَقُولُ‏ الَّذِينَ‏ آمَنُوا لَوْ لا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْكَمَةٌ وَ ذُكِرَ فِيهَا الْقِتالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلى‏ لَهُمْ «20» طاعَةٌ وَ قَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ «21» فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَ تُقَطِّعُوا أَرْحامَكُمْ «22» أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمى‏ أَبْصارَهُمْ «23» أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى‏ قُلُوبٍ أَقْفالُها «24» إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّوا عَلى‏ أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّيْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلى‏ لَهُمْ «25» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذِينَ كَرِهُوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطِيعُكُمْ فِي بَعْضِ الْأَمْرِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِسْرارَهُمْ «26» فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ «27» ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «28» أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغانَهُمْ «29» ترجمه: و كسانى كه ايمان آورده‏اند مى‏گويند: چرا سوره‏اى (براى جهاد) نازل نمى‏شود؟ پس هنگامى كه سوره‏اى محكم و روشن نازل مى‏گردد كه در آن نامى از جنگ رفته است، بيماردلان را مى‏بينى كه به تو نگاه مى‏كنند مانند نگاه كردن كسى كه از (سكرات) مرگ بى‏هوش شده است، پس همان مرگ برايشان سزاوارتر است. فرمانبردارى و سخن سنجيده (شايسته و بايسته آنان است) پس هنگامى كه امر (كارزار) قطعى شد (از رفتن به جهاد سر باز مى‏زنند) اگر به خدا راست گويند (و صادقانه جهاد كنند)، قطعاً برايشان بهتر است. پس (اى بيماردلانِ سست ايمان!) اگر (از جهاد) روى گردانيد، جز اين از شما انتظار نمى‏رود كه در زمين فساد كنيد و پيوندهاى خويشاوندى را قطع كنيد. آنانند كسانى كه خداوند از رحمت خويش دور و (گوششان را) كر و چشم‏هايشان را كور ساخته است (نه حقّى مى‏شنوند و نه حقّى مى‏بينند). آيا در قرآن تدبّر و تأمّل نمى‏كنند يا بر دلهايشان قفل‏ها خورده است. همانا كسانى كه پس از آن كه راه هدايت برايشان روشن شد به آن پشت كردند، شيطان (رفتار بدشان را) برايشان آراسته و آنان را با آرزوهاى طولانى فريفته است. اين، به خاطر آن است كه (بيماردلان مرتد) به كسانى كه از دستورات الهى ناخشنود بودند، گفتند: ما در بعضى امور از شما اطاعت خواهيم كرد، در حالى كه خداوند پنهان كارى آنان را مى‏داند. پس (حال آنان) چگونه خواهد بود، آنگاه كه فرشتگان جانشان را بازگيرند، در حالى كه به صورت و پشت آنان مى‏كوبند. اين (نوع جان گرفتن) به خاطر آن است كه آنان از آنچه خداوند را به خشم مى‏آورد، پيروى كرده و خشنودى خدا را خوش نداشتند، پس خداوند نيز اعمالشان را تباه كرد. آيا كسانى كه در دل‏هايشان بيمارى (نفاق و كفر) است، پنداشته‏اند كه خداوند هيچ وقت كينه‏ها و حسادتشان را آشكار نخواهد كرد؟ شریعتی: دو نکته را یادآوری کنم، امسال قرار گذاشتیم با همه سمت خدایی‌ها که هفده ربیع سالروز میلاد پیامبر و امام صادق(ع) در ذهن بچه‌ها ماندگار شود، قرار شد پدرها و مادرها روز قبل از میلاد، روز شنبه روانه مدرسه کنند و از همکلاسی‌ها پذیرایی کنند. نکته دوم اینکه قرار هست به مناسبت هفته کتاب و کتاب‌خوانی به 313 نفر از مخاطبین عزیز از کتاب‌های کارشناسان گرانقدر هدیه بدهیم، هزینه کتاب رایگان هست ولی هزینه پست بر عهده شماست. برای ثبت نام به سایت ما مراجعه کنید. انشاءالله کتاب‌ها برای شما ارسال خواهد شد. حاج آقای حسینی قمی: رد مظالم یا مظالم عباد چیست؟ اگر ما به کسی بدهکار هستیم و او را نمی‌شناسیم. هیچ آدرس و نشانی از او نداریم، فرمودند: باید به نیت کسی که بدهکار هستیم یک پولی به فقیر بدهیم. ما که نمی‌توانیم این کار را کنیم و باید به خودش پرداخت می‌کردیم حالا می‌خواهی به فقیر بدهی نیاز به اجازه مجتهد است. در ماه ربیع هر سال این اجازه را می‌گیریم، از امروز که دوازدهم ربیع الاول است تا آخر ماه ربیع الاول دوستان فرصت دارند، تا مبلغ پانصد هزارتومان می‌توانند رد مظالم بدهند. ما از حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، آیت الله العظمی وحید خراسانی، آیت الله العظمی سیستانی، آیت الله العظمی شبیری زنجانی، مقام معظم رهبری، هرکس مقلد این آقایان هست، تا پانصد هزار تومان می‌توانید رد مظالم بدهید. موارد رد مظالم چیست؟ مثلاً در بچگی مالی را از بین بردید و حالا که بزرگ شدید مکلف هستید. معامله‌ای کردیم و مشهد می‌رفتیم، یکجا توقف کردیم پول اضافه به ما داده، یا ما پول کم دادیم. الآن نمی‌توانیم پیدایش کنیم. یا خدای نکرده سر کلاس در گوش رفیقی زدیم، اگر خودش یا وارثش را می‌شناسیم باید سراغش برویم. اگر نمی‌شناسیم و دسترسی نداریم، در تصادف تند رد شدیم و آینه ماشین را شکستیم، نایستادیم اطلاع بدهیم. کرایه ندادیم، همه گرفتار این موارد هستیم. پس در این ایام رد مظالم یک کمک به فقرا هست. به چه کسی بدهیم؟ به فقیر، مسجد و مدرسه سازی نه! فقیر کسی است که هشتش گرو نه‌اش است. نباید فقیر رو به قبله باشد، هرکس که زندگی‌اش نمی‌چرخد و کم می‌آورد. پدر و مادر و اولاد و واجب النفقه ما نباشند.یادمان باشد این جبران همه مظالم ما نمی‌شود. اگر ده میلیون مظالم بدهکار هستیم با پانصد هزار تومان برطرف نمی‌شود. اگر طلبکار و وارثش را می‌شناسیم یا آدرسی داریم باید سراغش برویم. صدقات روزانه را هم می‌شود به نیت رد مظالم داد. لازم نیست به فقیر بگویی: من نیت رد مظالم نکردم. نیت رد مظالم گفتنش لازم نیست. غیر از پدر و مادر و اولاد، خویشاندان مقدم هستند. سه مرتبه آیه شریفه «أَمَّنْ يُجِيبُ‏ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء» را با هم بخوانیم. به حق محمد و آل محمد حوائج همه را برآورده به خیر بفرما. مریض‌ها لباس عافیت بپوشان. گرفتاری‌ها بطرف بفرما. شریعتی: هر طرف می‌نگری داغ اویس قرن است * خون طفلان یمن از همه سو می‌ریزدبرای مردم مظلوم یمن دعا کنیم.